พระลีลาสรรค์ พิมพ์ข้างเม็ด กรุวัดบรมธาตุ เนื้อชินเงิน จ.ชัยนาท

พระลีลาสรรค์ พิมพ์ข้างเม็ด กรุวัดบรมธาตุ เนื้อชินเงิน จ.ชัยนาท

เมืองสรรค์ ตั้งอยู่บริเวณฝั่งขวาของแม่น้ำเจ้าพระยา ที่ปากคลองแพรกศรีราชา ใต้ปากน้ำเก่า เป็นเมืองโบราณ สันนิษฐานว่า น่าจะสร้างขึ้นในสมัยพระยาเลอไท ครองกรุงสุโขทัย เพราะเดิมทีเรียกชื่อว่า เมืองแพรก

ต่อมามีชุมชนใหม่เกิดขึ้น ซึ่งอยู่ไม่ห่างเมืองสรรค์มากนัก ผู้คนต่างอพยพไปอยู่เมืองใหม่ สมัยต่อมาเมืองสรรค์จึงกลายเป็นเมืองเก่า กระทั่งเป็นอำเภอหนึ่งของ จ.ชัยนาท ชื่อว่า อำเภอสรรค์บุรี ในปัจจุบัน

เมืองสรรค์ได้ชื่อว่าเป็นเมืองพระ ด้วยเหตุที่มีวัดวาอารามต่างๆ อยู่ถึง ๒๐๐ วัด นับเป็นแหล่งรวมพระพุทธรูป พระเครื่อง และวัตถุโบราณต่างๆ มากมาย ที่เมืองสรรค์ หรืออำเภอสรรค์บุรี นี้เองเป็นแหล่งกำเนิดพระเครื่องที่มีชื่อเสียงมานาน นั่นคือ พระลีลาเมืองสรรค์ หรือที่นิยมเรียกว่า พระลีลาสรรค์

พระลีลา มีการสร้างมาแต่ครั้งโบราณกาล ซึ่งเป็นพระพุทธปฏิมาที่มีลักษณะก้าวย่างเดินไปข้างหน้า หมายถึงความก้าวหน้า ความเจริญรุ่งเรือง ไม่หยุดอยู่กับที่ คนที่ชอบความเจริญก้าวหน้าในชีวิต และการงาน จึงควรแขวนพระพิมพ์นี้ติดตัว

ขึ้นชื่อว่า พระลีลาสรรค์ ถือว่าเป็นพระพิมพ์ที่อยู่ในความนิยมของนักสะสมพระทุกระดับ และทุกกรุ เนื่องจากพระพิมพ์นี้มีชื่อเสียงโด่งดังในเรื่องพุทธคุณ ซึ่งเน้นหนักไปในทางเมตตามหานิยม และแคล้วคลาด คงกระพันเป็นเลิศ

พระลีลาสรรค์ พิมพ์ธรรมดา กรุวัดท้ายย่าน เนื้อชินเงิน จ.ชัยนาท

พระเมืองสรรค์ แบบยืนลีลา เป็นพระพิมพ์ที่ขึ้นจากหลายต่อหลายกรุ ในเขตเมืองสรรค์ แต่กรุที่ได้รับความนิยม ได้แก่ กรุท้ายย่าน และกรุวัดบรมธาตุ

ทั้ง ๒ กรุนี้ได้รับความนิยมพอๆ กัน ขึ้นอยู่กับสภาพความสวยสมบูรณ์ขององค์พระมากกว่า ส่วนกรุอื่นที่นิยมรองๆ ลงมา อาทิ กรุวัดส่องคบ กรุวัดมหาธาตุ กรุเขื่อนชลประทาน กรุสรรพยา เป็นต้น

กรุท้ายย่าน หรือ กรุวัดท้ายย่าน วัดนี้ปัจจุบันกลายสภาพเป็นวัดร้าง ที่หลงเหลือเพียงแต่ซากโบราณสถาน ซึ่งยังพอมีเค้าโครงหลงเหลืออยู่

วัดนี้ชาวบ้านเรียกว่า วัดทัพย่าน เป็นแหล่งกำเนิดพระเครื่องชื่อดังของเมืองสรรค์ หลายต่อหลายพิมพ์ เช่น พระสรรค์แบบยืนลีลา พระสรรค์แบบนั่ง และพระปิดตา เนื้อแร่พลวง เป็นต้น

พระลีลาสรรค์ กรุท้ายย่าน เนื้อชินเงิน เป็นเนื้อที่ขึ้นจากกรุค่อนข้างน้อย จึงไม่ค่อยปรากฏความเคลื่อนไหวในวงการพระมากนัก เป็นพระซึ่งจัดได้ว่า ค่อนข้างหายาก พระที่ขุดพบได้มีทั้ง พิมพ์ลีลาธรรมดา และ พิมพ์ลีลาข้างเม็ด

พระลีลาสรรค์ กรุท้ายย่าน เป็นพระสกุลช่างอู่ทอง ซึ่งคาดว่าสร้างในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนต้น พุทธศิลป์เป็นพระปางลีลา ที่จัดว่าอ่อนช้อยพอประมาณ แบบพิมพ์ทรงธรรมดาไม่มีลวดลายประดับ องค์พระมีพระวรกายอวบอ้วน พระหัตถ์ที่ยกขึ้นมีลักษณะค่อนข้างใหญ่ ครองจีวรแบบแนบเนื้อ ประทับยืนในลักษณะเอี้ยวตัว ใต้พระบาทมีฐานบัว ๒ ชั้นรองรับ องค์พระมีขนาดใหญ่พอสมควร คือ กว้าง ๒.๓ ซม. สูง ๖.๐ ซม.

พระเมืองสรรค์ ส่วนมากออกแบบพิมพ์อย่างเรียบง่าย ไม่สวยงามอลังการมากนัก แต่ก็มีบางพิมพ์ที่ช่างสมัยโบราณ เน้นให้มีลวดลายศิลปะ ดังเช่น พระสรรค์ยืนลีลา ข้างเม็ด ของกรุวัดบรมธาตุ

พระพิมพ์นี้คล้ายกับ พระสรรค์ยืนลีลาธรรมดา ต่างกันที่มีขนาดสูงกว่าเล็กน้อย คือ กว้างประมาณ ๒.๒ ซม. สูง ๖.๒ ซม. บริเวณรอบองค์พระมีเม็ดไข่ปลา เป็นรัศมีครอบคลุม ทั่วองค์พระ ทำให้องค์พระแลดูโดดเด่นมากกว่าพิมพ์ธรรมดาที่ไม่มีข้างเม็ด

ลีลาการก้าวย่างของพระเมืองสรรค์ ผิดกับลีลาก้าวย่างของพระเมืองอื่น คือ แทนที่จะก้าวย่างไปทางซ้ายมือขององค์พระ พระลีลาสรรค์จะก้าวย่างไปทางด้านขวา ซึ่งมีความหมายทางเจริญรุ่งเรือง ก้าวหน้าในชีวิต เช่นเดียวกัน นับเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของพระลีลาเมืองสรรค์ ซึ่งไม่เหมือนกับพระลีลาของเมืองอื่นฝด

ราคาเช่าหา พิมพ์ลีลาธรรมดา อยู่ที่หลักหมื่นขึ้นไป ถือว่าราคายังไม่แพงมากนัก เมื่อเทียบกับความเก่า และคุณค่าที่มีความเป็นเลิศในทุกด้าน

ส่วน พิมพ์ลีลาข้างเม็ด ราคาจะสูงกว่า และเป็นความต้องการของนักสะสมพระโดยทั่วไป เพราะพระพิมพ์นี้มีจำนวนน้อยกว่ามาก สภาพปานกลางอยู่ที่หลักหมื่นกลาง ถ้าสวยสมบูรณ์คมชัด ยิ่งองค์ที่มีเม็ดรัศมีติดคมชัดทุกเม็ด ราคาจะเพิ่มสูงหลักหมื่นปลาย ถึงหลักแสน

พระลีลาสรรค์ เนื้อชินเงิน พิมพ์นี้ยังขุดพบได้อีกจาก กรุวัดมหาธาตุ ซึ่งได้รับความนิยมเป็นอันดับ ๓ รองลงมา แต่สนนราคาก็ใช่ว่าจะแตกต่างกันมากรนัก เพราะเป็นพระที่หายากเหมือนกัน ทั้งนี้จะเน้นที่ความสวย สมบูรณ์ คมชัด เป็นหลักสำคัญมากกว่า

ครั้งหลังสุด พระสรรค์ยืนลีลา เนื้อชินเงิน ขุดพบเพิ่มได้ที่ กรุเขื่อนชลประทาน พระกรุนี้จัดอยู่ในกลุ่มพระกรุใหม่ เนื่องจากขุดพบเมื่อไม่นานมานี้เอง

พระที่ขุดพบมีหลายพิมพ์ ทั้งเนื้อดิน และเนื้อชิน การพิจารณาแยกแยะพระเนื้อชินของกรุใหม่นี้ โดยเฉพาะพิมพ์พระสรรค์ยืนลีลา พบว่า ผิวพระมีคราบปรอทขึ้นปกคลุมอยู่ตามพื้นผิวโดยทั่วไป ลักษณะคล้ายกับพระกรุวัดราชบูรณะ จ.พระนครศรีอยุธยา

พุทธคุณ พระลีลาสรรค์ เป็นพระที่มั่นใจได้เต็มร้อย ทางด้านอยู่ยงคงกระพันชาตรี แคล้วคลาดปลอดภัย รวมทั้งเพื่อความเจริญก้าวหน้าในชีวิต ตามพุทธลักษณะลีลาก้าวย่างไปข้างหน้า ซึ่งหมายถึงความเจริญก้าวหน้ายิ่งๆ ขึ้น

“ชาติ วิศิษฏ์สรอรรถ”

ที่มาข้อมูล :
คมชัดลึก